Ülkemizde yaygın görülen bir hastalık olmasa da, kuşpalazı nasıl tedavi edilir? sorusu ile karşılaşılmaya devam edilmektedir. Özellikle belirtileri, bazı hastalıklarla benzer olduğu için, bu hastalık hakkında bilgi edinmeye çalışılmaktadır.
Kuşpalazı Nedir?
Halk dilinde kuşpalazı olarak bilinen hastalığın, tıp dilindeki adı difteridir. Kuşpalazı solunum yollarını etkileyen, ölümcül mikrobik bir hastalıktır. Hastalık yaygın olarak burun ve boğazı etkilese de, bazı durumlarda cildi bile etkileyebilmektedir. Kuşpalazı hastalığı yaygın olarak 2 yaş ile 5 yaş arasındaki çocuklarda görülmektedir.
Hastalık refah seviyesi yüksek olan ve çocukluk çağında rutin aşı uygulaması yapan ülkelerde kolay kolay görülmemektedir. Ülkemizde de bu aşılar belirli bir rutinle yapıldığı için, kuşpalazı vakalarına nadiren rastlanmaktadır.
İzleyin: Difteri
Kuşpalazı Bulaşıcı Bir Hastalık mıdır?
Difteri üst solunum yolları hastalıkları gibi bulaşıcı bir hastalıktır. Hasta kişinin öksürmesi veya hapşırması ile karşısında bulunan kişiye, damlacık yolu ile bulaşabilir. Ayrıca hastalıklı kişinin dokunduğu nesnelerle temasta da bulaşma olasılığı bulunmaktadır.
Kuşpalazının Risk Faktörleri Nelerdir?
Kuşpalazı hastalığına yakalanma riskleri ortam ve korunma yöntemlerine göre değişmektedir. Kuşpalazı aşısı yaptırmamış olan kişiler en üst risk grubunda bulunmaktadır. Sağlıksız koşul ve kalabalık ortamda yaşayanlar, ikinci risk grubunu oluştururlar. Bu gruba, kuşpalazının salgın olduğu bölgelere gidenler de dahil olmaktadır. Hastalık, sağlıksız beslenen kişiler ile çok sıcak ortamlarda daha hızlı ilerlemektedir.
Kuşpalazının Belirtileri Nelerdir?
Kuşpalazının belirtileri, bakterinin çeşidine ve vücudu etkilediği bölgelere göre değişmektedir. Bazı kuşpalazı mikropları, solunum yoluna zarar vermeden cilt ülserine neden olabilmektedir. Kuşpalazının belirtileri normal olarak, beş günlük kuluçka döneminden sonra görülmeye başlamaktadır. Kuşpalazının en yaygın görülen belirtileri ise şunlardır;
- Hafif seviyede ateş görülmesi
- Halsizlik ve keyifsizlik hissi
- Boyun bölgesinde bulunan lenf bezleri veya yumuşak dokularda şişme oluşması
- Kalp atışında hızlanma
- Burunda akıntı oluşumu
- Sesin boğuklaşması
- Damak bölgesinde şişlik oluşması
Çocuklarda ise, bu belirtilerin yanı sıra; mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, ateş ve titreme de görülebilir. Klasik kuşpalazı hastalığının belirtileri, genellikle üst solunum yolu rahatsızlıklarında görülenlerle aynı olmaktadır.
Cildi Etkileyen Kuşpalazının Belirtileri Nelerdir?
Kuşpalazı mikrobu, solunum yolları yerine cildi de etkileyebilir. Bu durumda ise, el, bacak ve ayaklarda iltihaplı kabarcık oluşumları ile ağrılı ve çevresi kırmızı olan yaralar görülebilir.
Kuşpalazı Hastalığının Türleri Nelerdir?
Kuşpalazı hastalığı, oluştuğu bölgelere göre değişik adlar alabilmektedir. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır;
- Boğaz ve bademcik kuşpalazı: en yaygın olarak karşılaşılan kuşpalazı türüdür. Boğazda ağrı, nefes almada sorun ve iştahsızlık en yaygın belirtileridir. Bu bölgelere yerleşen bakteriler, ortalama 24 saat içinde zar oluşturarak nefes sorunu meydana getirirler. Tedavi uygulandıktan sonra ortalama 10 günde bakteri oluşumu azalır ve hasta iyileşmeye başlar. Geç kalınan tedavilerde ise, ölümle sonuçlanabilir.
- Burun kuşpalazı: soğuk algınlığı belirtilerine benzer şekilde başlayan hastalık, ileri dönemlerde kanlı veya iltihaplı akıntılar oluşturabilir. Burun delikleri ile üst dudak bölgesinde tahrişler oluşabilir. Hastalığın bu türü çok zor teşhis edilebilmekte, bu nedenle de yüksek bulaştırıcılık oranına sahiptir.
- Gırtlak kuşpalazı: boğaz kuşpalazının belirtilerini gösterir. İlave olarak, dudak bölgesinde morarma, değişik şekilde öksürme ve ses kısıklığı oluşabilmektedir. Ayrıca nefes alıp verirken, ıslığa benzer sesler de oluşmaktadır.
Ciltte oluşan kuşpalazı ise tek başına ciltte oluşabileceği gibi, diğer bölgelerde oluşan kuşpalazına ilave olarak da gelişebilmektedir.
Kuşpalazının Neden Olabileceği Rahatsızlıklar Nelerdir?
Kuşpalazı tedavi edilmediği takdirde daha büyük sorunlara yol açabilir. Bunların başlıcaları şunlardır;
- Solunum sorunları: boğaz bölgesinde bir zar oluşturarak, nefes alma zorluğu oluşturabilir.
- Kalp hasarları: mikrop, kan dolaşımı ile kalbe ulaşarak kalp kaslarına zarar verebilir. Bu da kalp yetmezliğine ve ani ölümlere neden olabilir.
- Sinir sistemi hasarı: mikrop başta boğazda ulunan sinirler olmak üzere, kas sistemini kontrol eden sinirlere de zarar verebilir. Bu durumlarda el ve bacaklarda hareket sorunu ve desteksiz nefes alamama durumu oluşabilmektedir.
Kuşpalazı bu organ ve sistemlerin yanı sıra, diğer organlara da zarar verebilmektedir. Bilinen bu üç hasar, hastalıklı kişilerde en yaygın olarak tespit edilenlerdir.
Difteri Tanısı Nasıl Konur?
Doktorlar, öncelikle hastanın mevcut şikayetlerini dinler. Daha sonra ise solunum yollarının muayenesini yapar. Gerektiği takdirde, laboratuvar ortamında boğaz arkasında alınan sürüntünün incelemesi yapılır. Tahlil ve tetkik sonuçlarının gelmesi beklenmeden, tedaviye başlanarak hastalığın ilerlemesi engellenmektedir.
Kuşpalazı Nasıl Tedavi Edilir?
Kuşpalazı hastalığının tedavisinden önce bu hastalıktan korunulması gerekmektedir. Bu nedenle de özellikle çocukluk döneminde kuşpalazı aşısının mutlaka yaptırılması gereklidir. Aşı çocukluk döneminde yapılmamışsa, hangi yaşta olunursa olunsun, ilk fırsatta bu aşı yapılmalıdır.
Ayrıca, kuşpalazı hastalığı olan kişilerle aynı ortamda bulunulmamalı ve bu kişilerin kullandığı eşyalarla temastan kaçınılmalıdır. Kuşpalazı hastalığının iki çeşit tedavisi bulunmaktadır. Solunum yollarını etkileyen durumlarda, antibiyotik ve bakteri temizleyen ilaçlar kullanılır. Hastalık cildi etkilemişse, ilaç tedavisi ile birlikte yaraların temizlenmesi gerekmektedir. Aynı zamanda hastalıklı kişilere bir doz olarak aşı uygulaması da yapılabilmektedir.
Kuşpalazı hastalığından dolayı, nefes alma sorunu yaşayan kişilere cerrahi müdahale gerekebilir. Bu durumda hastanın nefes alabilmesi için boğaz bölgesinden delik açmak gerekebilmektedir. Boğaz bölgesinde oluşan mikropların yok edilmesi için kullanılacak ilaçlara takviye olarak, gargara ve sprey kullanılması gerekmektedir. Ayrıca, bu tip hastaların bol sıvı alması da tedaviye yardımcı olmaktadır.
Kuşpalazı Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Ülkemizde kuşpalazı aşısı beşli karma aşı olarak ve 4 doz şeklinde uygulanmaktadır. Aşı; doğumdan sonra ikinci, dördüncü, altıncı ve on sekizinci aylarda uygulanmaktadır. Alerjik reaksiyonu olanlarla sinirsel sorunları olanlarda bu aşı uygulanmamaktadır.
Yazı içeriği tamamen bilgilendirme amaçlıdır. Yazıda tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
