Atatürk’ün Samsuna’a çıkışı tarihin dönüm noktalarından birisidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolun ilk adımı olarak kabul edilir. Bu nedenle 19 Mayıs 1919 günü bağımsızlığa, çağdaşlaşma ve demokratikleşmeye ulaşan yolun ilk durağıdır. Cumhuriyet kurulduktan sonra bu günü çok önemsemesinden dolayı Atatürk’ün 19 Mayıs’ı aynı zamanda kendi doğum günü kabul etmiştir.
Mustafa Kemal Şişli’deki evinde son gecesini annesi ve kızkardeşiyle birlikte geçirmişti. Ertesi gün Bandırma Vapuru 16 Mayıs 1919’te 19 kişi ile birlikte İstanbul’dan Samsun’a haraket etmiştir.
Pusulası bozuk Bandırma Vapuru
Bandırma Vapuru pusulası bozuk olmasının yanında, kaptanı da ilk kez Karadeniz’e çıkıyordu. Vapur hareket etmeden önce Rauf Bey, Mustafa Kemal’i işgal kuvvetlerine mensup bir torpido tarafından batırılacağı konusunda uyarmıştı. Ama Rauf Bey’in söylediği İngiliz gemisi, Bandırma Vapuru’nu takip etmeye başlamış ancak Karadeniz’e açıldıktan sonra fırtınalı hava nedeniyle izlerini kaybetmişti.
Video: Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a Yolculuğu
19 Mayıs’da şafak sökerken, direğine ordu komutanlığı forsu çekilmiş olan Bandırma Vapuru, Samsun Limanı Tütün İskelesi’ne giriş yaptı.
Mustafa Kemal Paşa ile Samsun’a çıkanlar
- Kurmay Albay Kazım Dirik Müfettişlik Kurmay Başkanı
- Kurmay Albay Mehmet Arif Ayıcı Kurmay Başkanı Yardımcısı
- Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet Bele
- Dr. Albay İbrahim Tali Öngören Ordu Sıhhiye Başkanı
- Kurmay Binbaşı Hüsrev Gerede Birinci Şube Müdürü
- Binbaşı Kemal Doğan Müfettişlik Topçu Kumandanı
- Dr. Binbaşı Refik Saydam Sıhhiye Başkan Yardımcısı
- Yüzbaşı Cevat Abbas Gürer Müfettişlik Başyaveri
- Yüzbaşı Ali Şevket Öndersev Müfettişlik Emir Subayı
- Yüzbaşı Mümtaz Tünay
- Yüzbaşı İsmail Hakkı
- Yüzbaşı Mustafa Süsoy Karargah Komutanı
- Üsteğmen Muzaffer Kılıç Müfettişlik ikinci Yaveri
- Üsteğmen Hayati, Kurmay Başkanı Emir Subayı
- Üsteğmen Hikmet Gerçekçi Alb. Rafet Bey’in yaveri
- Üsteğmen Abdullah, İaşe Subayı
- Birinci Sınıf Katip Faik Aybars Şifre Katibi
- Dördüncü Sınıf Katip Memduh Şifre Katibi Yardımcısı
19 Mayıs 1938’den bu yana Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı tarih “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaktadır.