Değerli Konut Vergisi’ne gelen tepkiler üzerine geri adım atan hükümet, bütçe açığına çözümü rant vergisinde buldu.
İmar değişiklinin yapılması ile eski değer ile yeni değer arasında bir fark çıkar. Bu fark ise arsa rahibine rant vergisi adıyla yansıtılır. Şahsa ait bir arsa yanından geçecek yol yapımı başladığında, arsa sahibi belediyeye başvurarak imar değişikliği talep edebilir. Belediye tarafından eski ve yeni değer arasındaki fark vergilendirilir. İmar değişikliği belediye tarafından yapılırsa değer artışındaki pay %40-%60 arasında belirlenmekte, başvuru şahıs tarafından yapılması durumunda ise %80-%100 olarak belirlenir. Çıkan farkın ödemesi, nakit, arsa ya da ev şeklinde yapılabilir.
Rant Vergisi Değer Artışı
Büyükşehirlerde yoğunlukla yapılan imar değişikliği neticesinde arsa ya da binanın çevresinde yapılan değişiklik sonucunda değer artışındaki rant arsa sahiplerine kalırken, yeni düzenleme ile rant vergilerindeki değişmeler sonucu artık kamu hak sahipliği adına değer artışından pay almaktadır.
Yeni Değer Artışı Uygulamasına Göre Yapılan Değişiklikler
Yapılacak değişiklikler ise imar planının tamamına ya da belirli kısmına uygulanabiliyor. İmar değişikliğinin bireysel ya da belediye tarafından talep edilmesi halinde birtakım alan büyüklüğü şartları vardır. Belediye tarafından talep edilen imar değişikliğinde 50 bin mt2 üstünde bir alan olması, bireysel başvurularda ise 50 bin mt2 altında bir alan olması gerekmektedir.
Rant Vergisi Ödeme Tarihleri
Rant vergisi yapı izin ruhsatı alımında ya da yapının ilk satışı zamanında ödenmektedir.
Ödeme;
- Kat karşılığı
- Nakit olarak
- Tutarın 12 eşit taksite bölünmesi gibi
Yapı sahiplerine kolaylık yapılabilecek şekilde olanak sağlıyor. Ödemenin yapılmaması halinde taşınmazın satılması ya da ruhsat verilmesi gibi işlemler gerçekleşmez. İmar değişikliği yapılacak bölgeyi araştırmak adına muhtarlık, yerel gazete ya da bağlı olunan belediyenin resmi internet sitesinden öğrenilebiliyor.
Rant Vergisi Ödeme Zamanı ve Takibi
Emlak sahipleri ve gayrimenkul sektörünü etkilemiyor. Bir taşınmaz üzerinden rant vergisi alınması için ilk olarak arazi üzerinden imar geçmesi veya mevcut arsa ya da yapıda imar değeri artışı gerekiyor. Haliyle gayrimenkul sahipleri bu süreçten olumsuz etkilenmiyor. İnşaat ve yapı sektörü imar değişikliği ile ortaya çıkan rant vergisinden hiçbir şekilde etkilenmiyor. Bu nedenle bir arsa üzerine bina yapan inşaat firmaları ve müteahhitler rant ile hiçbir ilgisi olmadığı için fiyatlarda değişikliğe gidilmiyor.
Dönüşüm Projelerindeki Rant Vergisinden Muaf Olanlar
İmar planı değişikliğine dair düzenleme ile arsalardaki değer artışı için pay alınacak. Rant vergisi adına vergiden muaf tutulacak olanlar; vakıf ve kentsel dönüşüm kapsamındaki gayrimenkullerdir. 775 sayılı gecekondu önleme kanunu ile kullanım ihtiyacı olan mera, otlak, harman yeri ve yaylak gibi vasıflı taşınmazların ait olduğu kamusal yatırımlar yapılabilecek. Bu tür harman yeri ve mera gibi vasıflı taşınmazlar kamu binası inşa edilerek kullanıma açılabilecektir.
Yakında aldığımız nefeste bile vergi alırlar. İmar artışı olmayan yerde kentsel dönüşüm nasıl yapılır, imar artışından edilecek kar belediyeye giderse, müteahhit ne yiyecek?